Weather - Καιρός

Τετάρτη 23 Μαΐου 2012

H πολιτική αστάθεια κοστίζει ακριβά...


Το πολλαπλό κόστος που η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα προκαλεί στη χώρα είναι δεδομένο. Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου δεν θα είναι το τέλος της πολιτικής κρίσης που έχει ξεσπάσει, αλλά ένας σημαντικός σταθμός στη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού τοπίου. Οι πολιτικές δυνάμεις που οδήγησαν την Ελλάδα στη χρεοκοπία και στο μνημόνιο και προσπάθησαν να διαχειριστούν την ειδική σχέση με την Ε.Ε. είναι σε μεγάλο βαθμό ξεπερασμένες από τις εξελίξεις. Από την άλλη πλευρά, οι λεγόμενες αντιμνημονιακές δυνάμεις, που επιβραβεύτηκαν από τον ελληνικό λαό στις εκλογές της 6ης Μαΐου, δεν έχουν συγκεκριμένη πρόταση για τη διαχείριση της κρίσης, ούτε δείχνουν να είναι σε θέση να αποκτήσουν. Περιορίζονται σε αυτοκαταστροφικές γενικότητες του τύπου καταγγέλλουμε μονομερώς το μνημόνιο και τις δανειακές συμβάσεις, κάνουμε νέα απογραφή του δημόσιου χρέους και συμψηφίζουμε τις γερμανικές αποζημιώσεις που θα πάρουμε για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο –το πώς και το πότε δεν διευκρινίζονται για προφανείς λόγους– με το χρέος του ελληνικού Δημοσίου. Αυτή είναι η βασική οικονομική τους πρόταση, η οποία βέβαια δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική και ενδεχόμενη εφαρμογή της θα οδηγούσε στην επιτάχυνση της εξόδου μας από την Ευρωζώνη".
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι πολλοί τομείς της οικονομίας ουσιαστικά έχουν αδρανοποιηθεί λόγω του ρευστού πολιτικού σκηνικού. Συγκεκριμένα, με την ύφεση να είναι ήδη της τάξης του -6% του ΑΕΠ για το 2012, η πολιτική αστάθεια στερεί, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τη δυνατότητα πραγματοποίησης ιδιωτικοποιήσεων και προσέλκυσης μεγάλων ξένων επενδύσεων. Με τον ΣΥΡΙΖΑ να αναδεικνύεται σε αρκετές δημοσκοπήσεις πρώτο κόμμα, είναι φανερό ότι ακόμα κι αν δεν αποτελέσει τον πυρήνα της επόμενης κυβέρνησης, η συζήτηση για τις ιδιωτικοποιήσεις θα δώσει τη θέση της στη συζήτηση για κρατικοποιήσεις, οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στο εκλογικό πρόγραμμα του κόμματος του κ. Τσίπρα. Την πολιτική αβεβαιότητα συμπληρώνει ο μεγάλος συναλλαγματικός κίνδυνος –οι περισσότεροι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και οι μεγάλες τράπεζες του εξωτερικού εκτιμούν σε 50%-75% την πιθανότητα επιστροφής στη δραχμή μέχρι τα τέλη του 2013– που οδηγεί τους μεγάλους ξένους επενδυτές σε απόσταση ασφαλείας από τη σύνθετη ελληνική πραγματικότητα. Η έλλειψη μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων αποκτά τεράστια σημασία σε μια περίοδο κατά την οποία τα προβλήματα στη δημοσιονομική διαχείριση οδηγούν σε αλλεπάλληλα «κουρέματα» το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. 
Προστίθεται, δε, ότι "πολιτική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με δηλώσεις κορυφαίων στελεχών του, οδηγεί σε νέα μαζική απόσυρση των καταθέσεων από τις τράπεζες. Το φαινόμενο αναμένεται να λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις στην πορεία προς τις εκλογές της 17ης Ιουνίου, καθώς θα γίνεται αντιληπτό ότι δεν υπάρχει δυνατότητα άμεσης σταθεροποίησης του πολιτικού συστήματος. 
Μια ματιά άλλωστε στην ιστορία των χρεοκοπιών του ελληνικού Δημοσίου ενισχύει την άποψη ότι οδηγούν σε μεγάλης χρονικής διάρκειας περιόδους πολιτικής αστάθειας και έντασης. Οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ εξηγούν στο αποταμιευτικό κοινό πώς θα δεσμεύσουν τις καταθέσεις για να συμβάλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ή πώς θα μετατρέψουν σημαντικό μέρος των μισθών και των συντάξεων σε αναγκαστικό δάνειο μεγάλης διάρκειας για να διευκολυνθεί το Δημόσιο στην κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του. Κινδυνεύουμε να πέσουμε θύματα της εκρηκτικής αντίφασης μεταξύ ενός πολιτικού συστήματος που αναζητεί παλαιοσοσιαλιστικές ή τριτοκοσμικές λύσεις στο οικονομικό μας πρόβλημα και μιας οικονομίας που λειτουργεί με βάση τους κανόνες της ΟΝΕ και σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Οι επενδυτές και οι αποταμιευτές δεν πρόκειται να περιμένουν την αντιμνημονιακή Αριστερά να βάλει χέρι στα χρήματά τους ή την αντιμνημονιακή Δεξιά να επιταχύνει την επιστροφή στη δραχμή. Είναι φανερό ότι θα προστατέψουν τα καλώς εννοούμενα οικονομικά τους συμφέροντα αποσύροντας τα χρήματά τους από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η μαζική απόσυρση καταθέσεων μεγαλώνει την εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και συντηρεί την πιστωτική ασφυξία, που κάνει πρακτικά αδύνατη τη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Με αυτό τον τρόπο ενισχύονται τα φαινόμενα ύφεσης και η ανεργία σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο....
Η πολιτική αστάθεια, σε συνδυασμό με την αρνητική διεθνή εικόνα της Ελλάδας, προκαλεί μεγάλη πτώση στις προκρατήσεις στον τουριστικό τομέα. Πριν από την εκδήλωση της πολιτικής κρίσης οι εκτιμήσεις των παραγόντων του τουριστικού τομέα αναφέρονταν σε μείωση του τουριστικού συναλλάγματος κατά 10% το 2012, σε σχέση με το 2011. Το 2010 και το 2011 ο ελληνικός τουρισμός κάλυψε το σύνολο σχεδόν των απωλειών των προηγούμενων χρόνων αξιοποιώντας την πολιτική αστάθεια στις χώρες της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης και συμπιέζοντας τις τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών.
Τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες της δικής μας πολιτικής αστάθειας, ενώ ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τις δυσκολίες στις σχέσεις μας με τους Ευρωπαίους πιστωτές και εταίρους μεγαλώνει τα προβλήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αφίξεις Γερμανών τουριστών –οι οποίοι έχουν τα καλύτερα εισοδηματικά, καταναλωτικά χαρακτηριστικά στην Ε.Ε.– μπορεί να μειωθούν μέχρι και 50% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η κλιμάκωση της κρίσης του τουρισμού δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του υπέρογκου δημόσιου χρέους, εφόσον είναι ένας από τους βασικούς κλάδους στον οποίο πρέπει να στηριχτεί η εξωστρεφής ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας", και επισημαίνεται ότι "με την Ελλάδα να διολισθαίνει από το ευρώ στη δραχμή, γίνονται ακόμη πιο αυστηρά τα κριτήρια χρηματοδότησης των εισαγωγών και των εξαγωγών. Οι ξένοι προμηθευτές δεν εμπιστεύονται πλέον τις ελληνικές επιχειρήσεις που πραγματοποιούν εισαγωγές διάφορων ειδών, ούτε καν το τραπεζικό μας σύστημα. Κανόνας πλέον της αγοράς είναι η προκαταβολική εξόφληση των εισαγωγών, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις χρειάζονται για να στηρίξουν την εξαγωγική μας προσπάθεια. Επιστρέφουμε με εντυπωσιακή ταχύτητα σε διαχειριστικές μεθόδους που θεωρούσαμε ότι είχαμε αφήσει οριστικά πίσω μας. Οι πρόσθετες δυσκολίες στην πραγματοποίηση των εισαγωγών μπορεί να διευκολύνουν τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος, καθιστούν όμως πιο σύνθετη τη λειτουργία πολλών κλάδων της οικονομίας. 
Στις οικονομικές συνέπειες της πολιτικής αστάθειας πρέπει να προστεθεί και ο νέος γύρος απολύσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη στο σύνολο σχεδόν της οικονομίας. Οι περισσότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις διαπιστώνουν ότι ο κύκλος εργασιών τους θα συνεχίσει να είναι πτωτικός, πως δεν υπάρχει, ούτε πρόκειται να υπάρξει στο άμεσο μέλλον, χρηματοπιστωτικό σύστημα ικανό να στηρίξει την προσπάθειά τους και ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον θα γίνει πιο δύσκολο εξαιτίας της ανόδου της Αριστεράς, η οποία υποστηρίζει, μεταξύ των άλλων, την αναγκαιότητα αύξησης της φορολογίας των κερδών των επιχειρήσεων και την κατάργηση των «αντεργατικών, αντιασφαλιστικών» νόμων, πολλοί από τους οποίους είναι σχεδιασμένοι να περιορίσουν κάπως το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να προβλέψουμε ότι το ποσοστό ανεργίας θα κινηθεί σύντομα από το 21,7% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού προς το 25%, στερώντας από την Ισπανία το ευρωπαϊκό ρεκόρ ανεργίας".
Το πολιτικό σύστημα οδήγησε την ελληνική οικονομία στο αδιέξοδο και όλα δείχνουν ότι θα το διαχειριστεί με τους δικούς του όρους. Οι ρόλοι αλλάζουν, τα πολιτικά στελέχη ανακυκλώνονται, τα κόμματα όμως συνεχίζουν να κάνουν την ίδια ζημιά στην εθνική οικονομία. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσθέτει στις δογματικές του οικονομικές προτάσεις το «ρετρό» της παπανδρεϊκής «Αλλαγής» για προφανείς εκλογικούς σκοπούς. Η πρόταση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρα να αναλάβει πρωθυπουργός στην υπηρεσιακή κυβέρνηση ο Γεράσιμος Αρσένης μπορεί να εξυπηρετεί την εκλογική, πολιτική σκοπιμότητα, στέλνει όμως ένα ακόμη λάθος μήνυμα σε ό,τι αφορά την προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Να θυμίσουμε ότι ο κ. Αρσένης πρωταγωνίστησε, ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας, στο πείραμα της παπανδρεϊκής «Αλλαγής», με αποτέλεσμα να χαθεί ο έλεγχος της δημοσιονομικής διαχείρισης και να χρειαστεί η εφαρμογή ενός αυστηρού προγράμματος λιτότητας την περίοδο 1985-1987, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου και υπουργό Εθνικής Οικονομίας τον Κώστα Σημίτη, για να αποκατασταθεί η οικονομική ισορροπία. Ανάλογες πολιτικές μεταμορφώσεις, με τεράστιο κόστος για την εθνική οικονομία, παρατηρούνται και στο χώρο της ευρύτερης κεντροδεξιάς. Προβεβλημένα στελέχη των Ανεξάρτητων Ελλήνων, που είχαν υπεύθυνες κυβερνητικές θέσεις επί ΝΔ και συνέβαλαν με τα λάθη και τις παραλείψεις τους στον δημοσιονομικό και στον οικονομικό εκτροχιασμό, κάνουν τώρα δυναμική επανεμφάνιση προπαγανδίζοντας τη μονομερή καταγγελία, εκ μέρους της Ελλάδας, του μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων που συνδέονται με αυτό, επιλογή που, όπως προειδοποίησε και ο κ. Παπαδήμος με την αποχαιρετιστήρια επιστολή του, οδηγεί στην άμεση και καταστροφική επιστροφή στη δραχμή. 
Το πολιτικό παιχνίδι έχει αλλάξει μαζί με το συσχετισμό δυνάμεων, παίζεται όμως σταθερά σε βάρος της εθνικής οικονομίας επιταχύνοντας τις αρνητικές εξελίξεις...