Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Ο HIV (Human Immunodeficiency Virus – Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου) είναι ο ιός που προκαλεί το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS). Δρα καταστρέφοντας κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα CD4+ T λεμφοκύτταρα, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού από λοιμώξεις και άλλα νοσήματα. 

Η νεολαία όλου του κόσμου απειλείται από το AIDS. Από τα 40 εκατομμύρια ανθρώπων που ζουν με AIDS, περισσότεροι από τον ένα στους τέσσερις (11,8 εκατομμύρια) είναι ηλικίας 15 με 24 ετών. Αυτή τη στιγμή, οι μισές από τις νέες μολύνσεις παρουσιάζονται μεταξύ νέων.

Οι νέοι και τα παιδιά που βρίσκονται σε προεφηβική ηλικία είναι ένας ζωτικός παράγοντας για την αναχαίτιση της διάδοσης του AIDS και χρειάζονται τη γνώση και την απαραίτητη υποστήριξη για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τον ιό HIV.

Παρόλο που η κρίση έχει ξεπεράσει τις δύο δεκαετίες ακόμα και η βασική πληροφόρηση για την επιδημία είναι ανησυχητικά χαμηλή. Αυτό είναι καταφανές στον αναπτυσσόμενο κόσμο όπου ζουν το 85% των νέων του κόσμου:

- Τα μισά από τα κορίτσια εφηβικής ηλικίας στην Νότια της Σαχάρας Αφρική, όπου υπάρχει το 70% των νέων που είναι φορείς της νόσου, δεν γνωρίζουν ακόμη ότι κάποιος που δείχνει υγιής μπορεί να είναι φορέας του AIDS.

- Στην Αϊτή σχεδόν τα δύο τρίτα από τις σεξουαλικά ενεργές νεαρές γυναίκες, ηλικίας 15 με 19 ετών, δεν πιστεύουν ότι διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης.

- Στην Μοζαμβίκη, το 74% των νεαρών γυναικών και το 62% των νεαρών ανδρών, ηλικίας 15 με 19 ετών, δεν ξέρουν να αναφέρουν ούτε μία μέθοδο προφύλαξης ενάντια στο AIDS.

Οι νεαρές γυναίκες, τυπικά, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από ότι οι νεαροί άνδρες. Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες οι νεαρές γυναίκες που γίνονται φορείς του HIV είναι υπερδιπλάσιες από τους νεαρούς άνδρες.

Κοινωνικοί, βιολογικοί και οικονομικοί λόγοι τις καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτες, εμποδίζοντάς τις να ενημερώνονται σε θέματα σεξουαλικής υγείας ή να έχουν τη απαραίτητη αυτοπεποίθηση για να διαπραγματεύονται ασφαλές σεξ.

Σε περιοχές που η επιδημία του AIDS βρίσκεται στα πρώτα στάδια περισσότεροι νέοι άνδρες παρά νέες γυναίκες μολύνονται. Έτσι έχει αυτή τη στιγμή η κατάσταση στη Λατινική Αμερική, όπου η νόσος επικεντρώνεται μεταξύ ανδρών που έχουν σχέσεις με άνδρες και στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου η χρήση συριγγών από τους ναρκομανείς εξαπλώνει την επιδημία. Πάντως, καθόσον η επιδημία εξαπλώνεται μεγαλώνει ο κίνδυνος για τις νέες γυναίκες. Στη Καραϊβική ήδη αποτελούν την πλειοψηφία των νέων που προσβάλλονται.

Ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από το AIDS διατρέχουν οι νέοι από τις κοινωνικές ομάδες των προσφύγων και των μεταναστών. Το ίδιο νέοι που εμπλέκονται στην εμπορική σεξουαλική βιομηχανία, που βρίσκονται σε ιδρύματα, παιδιά που ζουν στους δρόμους και ομοφυλόφιλοι. Ακόμη περισσότερο από την υπόλοιπη νεολαία, αυτές οι κατηγορίες στερούνται πρόσβασης σε σωστή πληροφόρηση και υπηρεσίες. Είναι ευάλωτοι επειδή μπορεί να παρασυρθούν στο σεξ για χρήματα, για λίγη τροφή ή προστασία και σε περιβάλλοντα όπου είναι ευρέως διαδεδομένη η χρήση ναρκωτικών.

Ο πρώτος βεβαιωμένος θάνατος από AIDS σημειώθηκε στα 1959 στην Αφρική (διαγνώστηκε αναδρομικά με εξέταση ιστών του θύματος), ενώ υπάρχει και ένας δεύτερος που υποστηρίζεται ότι προκλήθηκε από τη νόσο την ίδια χρονιά στην Αγγλία. Ακολούθησαν σποραδικοί θάνατοι στην Αφρική και τη Νορβηγία, όμως η μικρή συχνότητα δεν προκάλεσε ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη. Γύρω στα τέλη της δεκαετίας του '60, ο ιός πέρασε στην Aϊτή κι από εκεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η πρώτη επίσημη ανακοίνωση για τη νόσο εκδόθηκε το 1981 από τις υπηρεσίες υγείας των ΗΠΑ και αφορούσε πέντε περιστατικά ομοφυλόφιλων ανδρών στο Λος Άντζελες. Λόγω του αρχικού περιορισμού της λοίμωξης στην πληθυσμιακή αυτή ομάδα, το AIDS χαρακτηρίστηκε ως περίεργη «νόσος των ομοφυλόφιλων», «καρκίνος των ομοφυλόφιλων» ή «πανούκλα των ομοφυλόφιλων», επειδή οι πρώτοι διαγνωσμένοι ασθενείς ανήκαν σε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα. Αργότερα όμως επηρέασε και άλλες από τις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι ναρκομανείς ή οι αιμορροφιλικοί, μολύνοντας τελικά και άτομα που δεν ανήκαν σε αυτές τις ομάδες. Σήμερα η ετεροσεξουαλική επαφή είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης. Μέχρι σήμερα έχουν πεθάνει λόγω του AIDS περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ περίπου 40 επιπλέον εκατομμύρια νοσούν.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ), μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2011, έχουν καταγραφεί 11.340 περιστατικά HIV λοίμωξης. Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.235 έχουν εμφανίσει AIDS και 5.500 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία, ενώ ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.152.

Η πορεία της HIV λοίμωξης παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία μετά το 2002.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2011, δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ 803 περιπτώσεις HIV λοίμωξης, εκ των οποίων οι 686 (85,43%) αφορούσαν σε άνδρες και οι 117 (14,57%) σε γυναίκες. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, η αύξηση το 2011 ανέρχεται στο 52,7%. Όσον αφορά στον πιθανότερο τρόπο μετάδοσης του HIV, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών καταγράφηκε, όπως συνήθως, στην ομάδα των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.

Παρά τις προσπάθειες των υγειονομικών φορέων της χώρας, η μετάδοση του HIV συνεχίζεται με αυξητικούς ρυθμούς. Η τρέχουσα εικόνα είναι ενδεικτική, καθώς το πρώτο δεκάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, η αύξηση ξεπερνάει το 50% και σε μεγάλο βαθμό (63%) αποδίδεται στους Χρήστες Ενδοφλέβιων Ναρκωτικών (ΧΕΝ). Στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα, καταγράφεται, σε αντιδιαστολή με την εικόνα των προηγούμενων χρόνων, μία δραματική αύξηση, η οποία υπερβαίνει το 1.000%. Οι συνεχείς αυξητικές τάσεις και η αλλαγή των χαρακτηριστικών της επιδημίας, καθιστούν αναγκαία την επαγρύπνηση των φορέων δημόσιας υγείας.

Πώς μεταδίδεται;

-Με σεξουαλική επαφή με κάποιο οροθετικό άτομο χωρίς χρήση προφυλακτικού. Ο ιός βρίσκεται στο αίμα, τα σπερματικά, προσπερματικά και κολπικά υγρά και μπορεί να εισέλθει στο σώμα μέσω μικροσκοπικών ή μεγαλύτερων πληγών που προϋπάρχουν στα γεννητικά όργανα ή δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Η ταυτόχρονη ύπαρξη άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ευνοεί τη μετάδοση του ιού. Η μετάδοση του ιού γίνεται ευκολότερα με το πρωκτικό σεξ, λόγω του ότι γενικά μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε τραυματισμό ιστών και αιμορραγία.

-Με τη χρήση κοινών συρίγγων, κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών.

-Από την μητέρα στο παιδί, ιδιαίτερα κατά τη στιγμή της γέννησης (κάθετη μετάδοση) αλλά και κατά το θηλασμό καθώς ο ιός εντοπίζεται και στο μητρικό γάλα.

Ο κίνδυνος μέσω μετάγγισης αίματος έχει ελαχιστοποιηθεί για τις αναπτυγμένες χώρες καθώς εφαρμόζονται έλεγχοι για την ύπαρξη του ιού HIV στα δείγματα των αιμοδοτών που μπορούν να ανιχνεύσουν τον ιό, εκτός από το «παράθυρο» των πρώτων 11 ημερών της μόλυνσης. Έτσι, κατά την τελευταία δεκαετία υπήρξε επιπλέον μείωση της μετάδοσης του ιού HIV και στις χώρες που εφαρμόζουν τη μέθοδο ΝΑΤ, συμπληρωματικά με την ορολογική μέθοδο, ο κίνδυνος μόλυνσης χαρακτηρίζεται εξαιρετικά μικρός.

Το AIDS δε μεταδίδεται:

Από την καθημερινή, κοινωνική επαφή, τη χειραψία, το αγκάλιασμα, το απλό φιλί, τη συνάθροιση ατόμων, από την τουαλέτα, από τον ιδρώτα ή το σάλιο, από ρούχα, σκεπάσματα, πιάτα, ποτήρια και μαχαιροπίρουνα, τηλέφωνα, από πισίνες ή τη θάλασσα, από κουνούπια ή άλλα έντομα.

Ποιά είναι η διαφορά μεταξύ του HIV και του AIDS;

Ο όρος AIDS αναφέρεται στο τελευταίο στάδιο της HIV λοίμωξης, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε το HIV οροθετικό άτομο είναι επιρρεπές σε διάφορα νοσήματα και συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. 

Πώς καταλαβαίνεις αν κόλλησες HIV;

Έκανες σεξ με κάποιον ή κάποια και φοβάσαι μήπως κόλλησες HIV. Έχεις πυρετό. Κόλλησες ή δεν κόλλησες;

Σε πονάει ο λαιμός σου, ίσως έχεις πυρετό, ίσως διάρροια. Μπορεί να είναι πρησμένοι οι λεμφαδένες σου. Μπορεί να έχεις αμυγδαλίτιδα. Μπορεί τα συμπτώματα αυτά να σου πέρασαν σε δυο-τρεις μέρες ή σε μια βδομάδα ή δέκα μέρες.

Ποτέ μα ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις αν κόλλησες επειδή έχεις πυρετό, αμυγδαλίτιδα, διάρροια, άσπρα στίγματα στη γλώσσα, πρησμένους λεμφαδένες, πονοκέφαλο κτλ. ΠΟΤΕ! Η μόλυνση από τον HIVΔΕΝ κάνει ιδιαίτερα συμπτώματα. Κι αν κάνει, συνήθως περνάνε απαρατήρητα. Ή είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ίδια με αυτά μιας γρίπης, μιας ίωσης, ενός κρυολογήματος.

Οπότε, μη δίνεις καμία απολύτως σημασία σε τυχόν συμπτώματα. Δεν θα σου πουν τίποτα, μα τίποτα απολύτως, για το αν κόλλησες HIV ή όχι. Είναι αδύνατο να το καταλάβεις έτσι.

Ο μοναδικός τρόπος για να μάθεις αν έχεις κολλήσει HIVείναι να κάνεις το τεστ. Ο μοναδικός.

Πόσο χρονικό διάστημα χρειάζεται για να διαγνωστεί ο ιός; Πότε πρέπει να κάνω το τεστ;

Στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων τα αντισώματα κατά του ιού εμφανίζονται 2-12 εβδομάδες μετά τη μόλυνση. Στους 3 μήνες το 97-99% όσων έχουν μολυνθεί έχει εμφανίσει αντισώματα. Όμως υπάρχουν και σπάνιες περιπτώσεις όπου τα αντισώματα εμφανίζονται αργότερα, μέχρι και 6 μήνες μετά τη μόλυνση.

Αν εξεταστεί κάποιος νωρίτερα από τους 3 μήνες υπάρχει περίπτωση να έχει μολυνθεί, αλλά να μην έχει αναπτύξει ακόμη μετρήσιμα αντισώματα. Αυτή η περίοδος όπου η εξέταση μπορεί να δώσει ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα λέγεται «περίοδος παραθύρου».

Γι' αυτό τον λόγο οι ειδικοί συστήνουν να περιμένει κανείς 3 μήνες μετά ένα ύποπτο συμβάν για να ελέγξει το αν έχει μολυνθεί ή όχι και, αν η πρώτη εξέταση βγει αρνητική, να κάνει μια επανάληψη στους 6 μήνες.

Να το πω στο κοινωνικό μου περιβάλλον;

Η οροθετικότητα είναι βαρύ μυστικό. Δεν ζούμε σ’ έναν ιδανικό κόσμο, όπου οι άλλοι αμέσως θα μας στηρίξουν και θα μας βοηθήσουν εάν αποκαλύψουμε την οροθετικότητά μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα κακοί ή αναίσθητοι, αλλά ότι φοβούνται και δεν είναι καλά ενημερωμένοι. Ο φόβος και η άγνοια δημιουργούν ρατσισμό και ακραίες συμπεριφορές.

Το να το πούμε ότι είμαστε οροθετικοί σε κάποιον που δεν είναι έτοιμος να το ακούσει δεν πρόκειται να μας βοηθήσει ούτε εμάς, ούτε εκείνον, ούτε τη σχέση μας. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να σκεφτόμαστε τις πιθανές συνέπειες μιας αποκάλυψης, για να μη δημιουργήσουμε περισσότερα προβλήματα στη ζωή μας.

Πριν το ανακοινώσουμε σε κάποιον, είναι καλό να σκεφτούμε τα ακόλουθα:

• Γιατί θέλω να το πω;
• Γιατί νομίζω ότι πρέπει να τους το πω;
• Τι μπορεί να κάνουν με αυτή την πληροφορία;
• Θα κατανοήσουν πόσο σημαντικό είναι να το κρατήσουν μυστικό, εάν τους το ζητήσω;
• Πώς πιστεύω ότι θα επωφεληθώ αν τους το πω;
• Τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν αν τους το πω;
• Πόσο ρεαλιστικές είναι οι ελπίδες ή οι φόβοι μου;
• Είναι πιθανό στο μέλλον να μετανιώσω που το είπα;
• Είναι πιθανό στο μέλλον να μετανιώσω που δεν το είπα νωρίτερα;

Γιατί δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο κατά του HIV;

Παρότι υπάρχουν εταιρείες που ασχολούνται με το εμβόλιο αυτό, το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι για να κατασκευαστούν αποτελεσματικά εμβόλια κατά του hiv πρέπει πρώτα να ξεπεραστεί ένα εμπόδιο, εγγενές στη λοίμωξη από τον hiv: Από τα κύρια κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της ανοσίας κατά ενός μικροοργανισμού, είναι τα CD4 T-λεμφοκύτταρα (ή T4 κύτταρα). Αυτά όμως είναι οι στόχοι του HIV και καταστρέφονται με τρομακτικό ρυθμό από τον ιό (περίπου 2 δισεκατομμύρια κύτταρα /ημέρα).

Σε αντίθεση με άλλα εμβόλια κατά ιογενών λοιμώξεων, στην περίπτωση του hiv οι επιστήμονες είναι διχασμένοι για το αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι κλασικές μέθοδοι κατασκευής εμβολίου, μερικές από τις οποίες θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνες. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι που κάνουν τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι ένα εμβόλιο κατά του hiv είναι τελικά εφικτό.

Το ενδιαφέρον των ερευνητών προσανατολίστηκε αρχικά σε ένα εμβόλιο που θα μπορούσε να προκαλεί παραγωγή «αδρανοποιητικών» αντισωμάτων κατά του HIV, αντισωμάτων δηλαδή που θα αναγνωρίζουν το εξωτερικό περίβλημα του ιού, τον «φάκελο» του ιού. Αυτό το περίβλημα το αποκτά ο ιός κατά την έξοδό του από το κύτταρο που τον φιλοξένησε και αποτελείται τόσο από ιικές όσο και από κυτταρικές πρωτεΐνες. Υπάρχουν όμως αμφιβολίες για το πόσο ευρεία και πόσο μακροχρόνια θα είναι η προστασία που θα παρέχει ένα τέτοιο εμβόλιο αν χορηγείται μόνο του.

Η έρευνα έχει ήδη στραφεί σε πιο πολύπλοκους δρόμους, έτσι ώστε αυτή τη στιγμή να θεωρείται σαν η καλύτερη (θεωρητική) λύση η χορήγηση ενός συνδυασμού εμβολίων που κατασκευάζονται με μεθόδους βιοτεχνολογίας. Παρότι μερικά από αυτά έχουν αρχίσει ήδη να δοκιμάζονται σε ανθρώπους, είναι απαραίτητο να γίνει πολλή έρευνα ακόμη πάνω σ' αυτό το πεδίο.

Ποια είναι η θεραπεία που εφαρμόζεται στα οροθετικά άτομα;

Όταν έχεις HIV, κάποια στιγμή θα χρειαστεί να πάρεις φάρμακα κατά του ιού, τα οποία ονομάζονται «αντιρετροϊικά». Άλλο ένα όνομα που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιρετροϊική αγωγή είναι HAART, από τα αρχικά των Highly Active Antiretroviral Therapy (Αντιρετροϊική Θεραπεία Υψηλής Δραστικότητας). HAART σημαίνει ταυτόχρονη χορήγηση τριών ή περισσοτέρων αντιρετροϊικών φαρμάκων. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και συνδυαστική αγωγή ή αγωγή κοκτέιλ. Η συνδυαστική αγωγή είναι η βασική μέθοδος αντιμετώπισης του HIV.

Τα αντιρετροϊικά φάρμακα που υπάρχουν μέχρι στιγμής δεν εξαλείφουν τον ιό από το σώμα. Αυτό που κάνουν είναι να τον εμποδίζουν να πολλαπλασιαστεί, με αποτέλεσμα να μειώνουν την επιβλαβή επίδραση του ιού στο ανοσοποιητικό σύστημα. Κατά συνέπεια, αν είσαι οροθετικός και παίρνεις αγωγή παραμένεις υγιής, αλλά μπορείς να μεταδώσεις τον ιό.

Δεν υπάρχει σαφής απάντηση για το πότε είναι η καλύτερη στιγμή για να ξεκινήσεις να παίρνεις αντιρετροϊικά. Η κατάλληλη στιγμή ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, ανάλογα με το πώς πάει το ανοσοποιητικό του. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ζυγίσεις με τον γιατρό σου τα πιθανά οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους του να ξεκινήσεις αγωγή τώρα ή να περιμένεις για αργότερα.

Η περίοδος των έξι μηνών που ακολουθεί αμέσως αφού μολυνθείς με τον HIV ονομάζεται «πρωτολοίμωξη». Δεν υπάρχουν αποδείξεις πως αν ξεκινήσεις αγωγή αυτήν την περίοδο θα έχεις οπωσδήποτε μακρύτερη και υγιέστερη ζωή. Ωστόσο, μερικοί γιατροί πιστεύουν ότι αυτό το διάστημα μπορεί να προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για παρέμβαση, η οποία ίσως χαθεί αργότερα, καθώς με την πάροδο του χρόνου το ανοσοποιητικό σου σύστημα υφίσταται συνεχιζόμενη βλάβη και έτσι γίνεται λιγότερο ικανό να αντιμετωπίσει τον HIV από μόνο του.

Πρόληψη

Η πρόληψη είναι το κλειδί για να μειωθούν οι ρυθμοί μετάδοσης και να νικηθεί το AIDS

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι η συστηματική και σωστή χρήση προφυλακτικού σε κάθε είδους σεξουαλική επαφή, σε όλη τη διάρκειά της, με κάθε ερωτικό σύντροφο. Επίσης, η αποφυγή επαναχρησιμοποίησης συριγγών, η αποφυγή θηλασμού από μητέρες με HIV λοίμωξη καθώς και η συμβουλευτική καθοδήγηση και σωστή ενημέρωση στη γυναίκα που είναι ή σκοπεύει να μείνει έγκυος.

Επίσης, Τα Κράτη μπορούν να περιορίσουν την εξάπλωση της επιδημίας του AIDS με σχετικά χαμηλό κόστος επενδύοντας στην πρόληψη και προσφέροντας στους νέους που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο την ενημέρωση και την υποστήριξη που χρειάζονται για να μην γίνουν θύματα του AIDS και αυτοί.

Η έκθεση "ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ & AIDS" που έδωσε στη δημοσιότητα η UNICEF, σε συνεργασία με την UNAIDS και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας προτείνει μια στρατηγική για την πρόληψη του AIDS που αποτελείται από 10 βήματα:

Τέρμα στη Σιωπή το Στιγματισμό και την Ντροπή
Ο φόβος του στιγματισμού και οι βαθιά ριζωμένες διακρίσεις κάνει τους νέους να αποφεύγουν να μιλήσουν για το AIDS ή να παίρνουν άλλα προφυλακτικά μέτρα.

Παροχή γνώσης και ενημέρωσης στους νέους
Οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το AIDS αν δεν γνωρίζουν τα απαραίτητα. Πρέπει να μάθουν την αλήθεια για το AIDS τόσο πριν γίνουν ενεργοί σεξουαλικά, όσο και μετά.

Παροχή δεξιοτήτων στους νέους
Η συμπεριφορά δεν αλλάζει μόνο με τη γνώση. Χρειάζονται ικανότητες όπως η κριτική σκέψη, η επίλυση συγκρούσεων, η επικοινωνία κ.ά., που βοηθούν τους νέους να κάνουν πράξη αυτά που γνωρίζουν.

Υπηρεσίες Υγείας Φιλικές προς τους νέους
Υπηρεσίες υγείας στελεχωμένες με άτομα στα οποία οι νέοι θα μπορούν να μιλήσουν, που δεν θα τους πατρονάρουν, ώστε να μιλήσουν ελεύθερα και να δεχθούν ενημέρωση, συμβουλές και άλλες υπηρεσίες.

Εθελοντική και εμπιστευτική παροχή συμβουλευτικής και ελέγχου για τον HIV (τεστ για AIDS)
Εννέα στους δέκα ανθρώπους δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί και όσοι το γνωρίζουν χρειάζονται ειδική ενημέρωση και φροντίδα ώστε να μην μολύνουν και άλλους. Σε πολλές χώρες λιγότεροι από τους μισούς νέους γνωρίζουν που μπορούν να κάνουν ένα τεστ για AIDS.

Συνεργασία με τους νέους, προώθηση της συμμετοχής τους
Η ανάμειξη των νέων στις προσπάθειες πρόληψης είναι ουσιαστική. Οι νέοι με την κατάλληλη εκπαίδευση γίνονται οι καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί φορείς επικοινωνίας, κυρίως για τους συνομηλίκους τους.

Χρησιμοποίηση νέων που ήδη ζουν με το AIDS
Το AIDS μπορεί να χτυπήσει οποιονδήποτε. Η εμπειρία ατόμων που ζουν με την ασθένεια είναι πολύτιμη. Μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην ενημέρωση για την πρόληψη και στην απομυθοποίηση του στίγματος του AIDS.

Δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος
Η παροχή ενημέρωσης και δεξιοτήτων χωρίς την εξασφάλιση ενός αισθήματος ασφάλειας και υποστήριξης στην κοινωνία, το σχολείο, το σπίτι, θα ήταν ανεπαρκής. Τα κράτη πρέπει να φροντίσουν (νομοθετικά) για την καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας κάθε μορφής.

Βοήθεια προς τους νέους που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο
Ιδιαίτερα δύσκολο αλλά ζωτικής σημασίας, τόσο για να προστατευθούν και να βοηθηθούν ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. τοξικομανείς, ιερόδουλες, ομοφυλόφιλοι) όσο και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Ενίσχυση συνεργασιών και παρακολούθηση της προόδου
Είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί ένα τέτοιου μεγέθους πρόβλημα από ένα μονάχα τμήμα της κοινωνίας. Ισχυρές και ευρείες συνεργασίες απαιτούνται καθώς και συνεχής συλλογή πληροφοριών και παρακολούθηση της προόδου.

Επίσης, σε ελληνικό επίπεδο, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ από την αρχή της δημιουργίας του έως και σήμερα, στο πλαίσιο της πρωτογενούς πρόληψης, δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στον τομέα της ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού και των ειδικών ομάδων σχετικά με το AIDS και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με στόχο την επικοινωνία και τη διάδοση ιατρικών γνώσεων και κοινωνικών μηνυμάτων.

Ο Οργανισμός έχει αναπτύξει τις εξής δράσεις: ενημερωτικές –εκπαιδευτικές ομιλίες σε όλα τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, στις Στρατιωτικές μονάδες κ.α. σε συνεργασία με τους τοπικούς κοινωνικούς φορείς.

Η ευρύτατη αποδοχή των εν λόγω δραστηριοτήτων από τους πολίτες και η επιστημονικά άρτια ενημέρωση του μαθητικού πληθυσμού, των στρατευμένων νέων καθώς και του γενικού πληθυσμού σε θέματα που αφορούν την πρωτογενή πρόληψη, καθιστούν επιτυχή την προσπάθεια αυτή και συνηγορούν στη συνέχισή της.

Στο παραπάνω κείμενο έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία από το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ), www.keelpno.gr, από τη UNICEF, καθώς και ιατρικά στοιχεία από την ιστοσελίδα www.hiv.gr